Kobieca twarz kryzysu. Z Ingą Iwasiów, Agnieszką Małgowską, Joanną Mueller i Bianką Rolando rozmawia Sylwia Głuszak
Sylwia Głuszak: Wydaje się, że pewna część kobiet odczuwa ostatnie kilka lat jako wyjątkowo opresyjne. Redagując wraz z Beatą Gulą i Olą Wasilewską antologię „Wiersze dla opornych”, złożoną z wybranych wierszy publikowanych w czasopiśmie „Wakat”, zauważyłyśmy, że poetyckie rozważania związane z patriarchatem, przemocą wobec kobiet, kapitalizmem i kryzysem ekologicznym brzmią niezwykle wyraziście. Od kilku miesięcy […]
Stare i nowe faszyzmy. Wywiad z Enzo Traverso
Z jednej strony nowa prawica nie jest już faszystowska, z drugiej jednak nie możemy jej definiować bez porównywania z faszyzmem. Nowa prawica to hybryda, która może powrócić do faszyzmu lub podążyć w stronę nowej formy konserwatywnej, autorytarnej, populistycznej demokracji. Koncepcja postfaszyzmu próbuje uchwycić tę specyfikę, zwłaszcza że dziś nie jesteśmy w stanie określić dalszego rozwoju tego scenariusza.
Od „narodowego odrodzenia” do „światowej wojny”. Z prof. Rogerem Griffinem rozmawia Przemysław Witkowski
Przemysław Witkowski: Czym jest dziś faszyzm? Prawica nazywa tak lewicę, socjaliści konserwatystów, incele feministki – czy my aby nie nadużywamy tego terminu? Roger Griffin: Zdecydowanie. Mówi się „mój szef to straszny faszysta” czy „nie bądź takim faszystą” wobec wszystkich, którzy wykazują jakieś despotyczne czy autorytarne tendencje, nawet w życiu prywatnym. Termin ten zupełnie się zdewaluował. […]
Potrzeba silna jak oddychanie? Kilka refleksji o pracy aktywistycznej kobiet nieheteronormatywnych
Tekst powstał z inicjatywy wagiń Stowarzyszenia Sistrum. Przestrzeń Kultury Lesbijskiej* – Mai Korzeniewskiej, Agnieszki Małgowskiej, Moniki Rak, Magdaleny Wielgołaskiej.
Podlegając rygorowi litery. Rozmowa o poezji Inger Christensen z tłumaczką Bogusławą Sochańską
Alfabet to zespół znaków, które konstytuują słowa, wypowiedzi i, według koncepcji, którą przyjęła autorka, stwarzają świat i człowieka. Litery alfabetu są więc tworzywem, z którego klei się i wyrasta rzeczywistość, stąd aliteracje, ale i enumeracje, ciągi rzeczowników rysujących świat pełnej tajemnic i piękna przyrody i świat niszczący, ten stworzony przez człowieka, który odkrywszy tajemnice przyrody – biologii, chemii, fizyki – wykorzystuje je w dziele zniszczenia, tworzy zabójcze dla środowiska środki chemiczne i zabijającą wszystko co żywe broń.
ANKIETA! Część 1.
Do współtworzenia dziewiątego numeru "Sklejki" zaprosiłyśmy artystki, poetki, krytyczki, slamerki i uczestniczki warszawskiego feminarium "Wspólny Pokój". Oto część pierwsza i odpowiedzi na kilka z dziesięciu pytań. W ramach wstępu, inspiracyjnie, lista lektur wzmacniających naszą siłę. 1. Co dla Ciebie osobiście kryje się pod pojęciem “siła kobiet”, jak byś ją zdefiniowała?
ANKIETA! Część 2.
Oto część druga i odpowiedzi na kolejne dwa z dziesięciu pytań. Siostry i nie-siostry! Silnej lektury! 3. Jak postrzegasz we własnym doświadczeniu więzi i solidarność między kobietami? Czy pojęcie “siostrzeństwa” ma w sobie jeszcze jakąkolwiek moc, czy należy je zastąpić innym pojęciem i relacją? 4. Kobiety szukają swojego miejsca w świecie literackim, ale obierają różne strategie [...]
ANKIETA! Część 3.
Oto króciutka część trzecia i bardzo przewrotne, siłowe pytanie. 5. Czy – jak głosi napis na okładce “Men’s Health” – siła jest sexy? W jaki sposób jest ona utowarawiana i sprzedawana? Kiedy staje się fetyszem? [...] właściwie każda z nas, mówiąc o “sile kobiet”, ma na myśli coś innego: niezależność, coraz bardziej palącą potrzebę mówienia własnym głosem, umiejętność budowania wspólnoty [...]
ANKIETA! Część 4.
Oto część czwarta – trudna i konfliktowa. Z niektórymi głosami można się zgodzić, a z innymi pokłócić i wkurzyć – nie ucinałyśmy. Są wkurwy... 6. Co jest twoim zdaniem celem i zadaniem #metoo? Co wzmacnia ten ruch, a co go osłabia? 7. Czy w trakcie wydarzenia literackiego zderzyłaś się z sytuacją przemocy?
ANKIETA! Część 5.
Oto część piąta i odpowiedzi na ostatnie dwa z dziesięciu pytań: o wolności, niepewności i przyszłości. 9. Ann Snitow w książce “Feminizm niepewności” mówi o swoim zdumieniu, kiedy uświadomiła sobie, że każdej z nas feminizm daje zupełnie coś innego, czasem wręcz sprzecznego. Dla niektórych z nas jest on wolnością DO bycia kobietą (wreszcie możemy być kobietami [...]
ANKIETA! Część 6.
Oto pełny numer "Sklejki" i odpowiedzi na wszystkie z dziesięciu pytań ankiety. Niech żyje różnorodność! Kiedy w redakcji “Wakatu” próbowałyśmy zdefiniować wyjściowy temat numeru, okazało się, że właściwie każda z nas, mówiąc o “sile kobiet”, ma na myśli coś innego: niezależność, coraz bardziej palącą potrzebę mówienia własnym głosem, umiejętność budowania [...]
O relacjach i reakcjach, czyli o tym, jak nawarzyłyśmy piwa
Irigaray śledzi cały system zachodniej metafizyki, bo to on utrwalił takie, a nie inne myślenie o różnicy płci, która występuje w nim jako funkcja władzy. Zawsze, kiedy dany dominujący dyskurs społeczny czy polityczny wykorzystuje myślenie o różnicy płciowej, robi to dlatego, żeby spychać to, co kobiece, na margines.
Wspólnota pań na jednym wybiegu. Rozmowa z Michaliną Musielak, reżyserką dokumentu Miss Holocaust
Przede wszystkim mój film jest o teraźniejszości, dlatego wybrałam taki aktualny temat. Interesowało mnie, jak kobiety sobie radzą z przeszłością. [...] nasza pamięć jest często zapożyczona. A przy tym naturalną koleją rzeczy jest zapominanie. Powtarzanie historii, choćby przez samych świadków, pomaga tę pamięć, choćby jedną z jej wersji, utrwalić.
Warszawa straciła łączność. Rozmowa z Beatą Sosnowską wokół jej książki rysunkowej Zeszyciki prowincjonalne
Narysowałam historyjki opowiedziane przez osoby mieszkujące albo w małych miejscowościach albo faktycznie na wsiach. Ludzie ci są, czy też stali się, częścią społeczności, powiedzmy, niewielkomiejskiej i tym samym wnoszą do Zeszycików taki właśnie punkt widzenia. Mnie jednak, poza wszystkim, interesuje siła ich prywatnych historii – bardzo mocno związanych z konkretnymi życiorysami.
Czy możemy demonstrować apolitycznie?
Dyskusja wokół książki Judith Butler Zapiski o performatywnej teorii zgromadzenia z udziałem Joanny Bednarek, Florentyny Gust, Oli Juchacz, Magdy Malinowskiej i Mai Staśko. Butler sama się zarzeka, że nie chce romantyzować tłumów wylewających się na ulicę, ale jednak najbardziej fascynuje ją ten moment, kiedy istniejący ład zostaje zakwestionowany, ktoś wkłada kij w szprychy i manifestuje swoją obecność.
Polityka protestu i performatyka oporu
Dyskusja z udziałem Olgi Byrskiej, Sebastiana Cichockiego, Edyty Jarząb, Małgorzaty Amelii Jędrzejczak, Katarzyny Kasi, Ewy Majewskiej, Antoniego Michnika oraz Igora Stokfiszewskiego: Niewątpliwie najbardziej interesującym obecnie dla nas środowiskiem dla postsztuki jest polityka i protest uliczny.
Świat, który nie byłby podobny do tego, co znamy
Myślałam, że stawią opór, że nie będą chcieli wyjść i wyśmieją taki pomysł zakończenia jako kolejną konwencję teatralną. Ale to zakończenie to również mój manifest niewiary w polityczny teatr, bo to teatr skierowany do osób, których problem najczęściej nie dotyczy bezpośrednio. Jeśli ktoś już się w coś angażuje, to po prostu odpowiada konwencją na konwencję; inaczej jego odbiór określa się jako naiwny. Na premierze Żon stanu, dziwek rewolucji... miało miejsce coś zupełnie innego.
Wodiczko. Socjoestetyka (fragmenty)
Pomniki są też niemymi świadkami między własną symboliką a rzeczywistością społeczną. W końcu to wokół nich koczują bezdomni, gromadzą się nielegalni imigranci, ofiary przemocy, samotności. Między wzniosłą architektoniczną, rzeźbiarską i tekstualną narracją pomników [...] a tym, co widzą one wokół siebie, jest bolesna przepaść.
BioPolska – w stronę lojalności wielogatunkowej. Seminarium Wakatu w IBL PAN
Anna Barcz: Pomyślałam sobie też, a propos tych karaluchów, że w posthumanizmie karaluchy są bardzo docenianymi zwierzętami, tak jak szczury, ponieważ są świetnie przystosowane. Istnieje rodzaj pewnego naukowego zachwytu nad ich megazdolnościami biologicznymi i przystosowawczymi, którymi człowiek skądinąd też się w pewnym stopniu może pochwalić. Jednak mimo wszystko karaluchy to stworzenia emocjonalnie bardzo nam obce.
Antropocen. Rozmowa z Marcinem Ryszkiewiczem
sposób myślenia o człowieku jako sile geologicznej łączy w sobie dwie tendencje. Z jednej strony nie możemy się oddzielić od biosfery, bo jesteśmy jej częścią i to bardzo ściśle z nią związaną, a z drugiej strony zrozumienie naszej roli powinno wyzwolić obowiązek odpowiedzialności za to co się dzieje. Żaden inny gatunek nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji swoich poczynań, ale także żaden nie wpływa na Ziemię na taką skalę.
Wiersze do mieszkania. Z Zoe Skoulding rozmawia Julia Fiedorczuk
wolę określenie „poezja eksperymentalna”, chociaż ono także bywa różnie interpretowane. Poezja pozostająca poza głównym nurtem nie zawsze jest proceduralna w sensie, jaki sugerowałoby naukowe znaczenie słowa „eksperyment”. Jednak określenie to ma także związek z doświadczeniem, z wypróbowywaniem rozmaitych rozwiązań.
Wolne. O ukraińskich emancypantkach drugiej połowy XIX wieku z Urszulą Górską rozmawia Anna Mach
To mnie również zaskoczyło w tym opowiadaniu – jest to literatura z końca XIX wieku, a prawdziwą antybohaterką nie jest emancypantka czy rewolucjonistka, jak to bywało w tekstach polskich autorów z tego okresu, ale kobieta wypełniająca swoją rolę żony i kochanki. Czytam to jako sprzeciw Kobylańskiej wobec roli, jaką kultura patriarchalna narzuca heteroseksualnej kobiecie – która ma być uwodząca, kokietująca, gospodarna, ale uległa. I jeśli ma swoje seksualne pragnienia – to może je wyrażać wyłącznie w taki wulgarny sposób.
Nie ma pojedynczego życia – rozmowa z Tamarą Bołdak-Janowską
Mam też szczęśliwe chwile innego rodzaju, związane z moim kulturowym bi. Chwile te świadczą o tym, że Polska dorośleje i zauważa moje bi, i nie gani za nie. Otóż niedawno pani Joanna Troc zamówiła u mnie monodram dla swego teatru. Nadzwyczajna prośba: napisać go w języku zwanym prostym. To język Wielkiego Księstwa Litewskiego, zarazem mego dzieciństwa i białoruskiej podlaskiej wioski. Polacy też się nim posługiwali, a litewscy Polacy do dziś rozmawiają w nim w domu. Monodram pani Joanna Troc przedstawiła na małej scenie Opery Podlaskiej. Publiczność była taka tłumna! I po raz pierwszy w życiu po przedstawieniu, w kuluarach, i na placu przed Operą, i na ulicy, rozmawiałam w języku prostym z wieloma osobami. To byłoby nie do pomyślenia za czasów PRL. Wtedy piękny, melodyjny, bogaty język, zwany prostym, uchodził za coś nagannego, podobnie jak każda osoba bikulturowa. Teraz mogłam być w pełni sobą. Mogłam być bi. Oficjalnie rozmawiać w dwóch moich językach. Znalazłam się w pięknej Polsce.
Wszyscy jesteśmy poliamorystkami
W jaki sposób teksty kultury pomagają poliamorii zredefiniować podstawowe pojęcia organizujące nasze relacje ze światem: zdrady, zazdrości, związku, miłości, bezpieczeństwa, konsensualności, wzajemności etc.? Co zrobić z opresywnym językiem heteronormatywnej monogamii, w którym mieszkamy? Gdzie jest etyka relacji i troski, kiedy śpi? Jak wyglądałyby rodzina/ społeczeństwo/ władza/ prawo/ państwo/ ekonomia, gdybyśmy potrafili żyć poliamorycznie?
Poliamoria jest raczej istniejącym układem niż utopijnym projektem. Z Ingą Iwasiów rozmawiają Maja Staśko i Michał Kasprzak
Istotniejsze więc od sugerowanej możliwości skonstruowania nowego projektu wydaje mi się spojrzenie na nasze relacje intymne jako na relacje społeczne, których normatywnym wzorem wcale nie musi być to jeden plus jeden, czyli seryjna monogamia albo monogamia na większość życia. […]
Między poliamorią a socjalizmem. Z Agnieszką Mrozik oraz Piotrem Szumlewiczem rozmawiają Maja Staśko i Michał Kasprzak
Nowy projekt etyczny byłby też przejawem wyzwalania się z okowów feudalo-kapitalizmu: partnerzy wiedzą o sobie i wyrażają zgodę na pewien układ, licząc na to, że związek, który tworzą, nie jest rodzajem polisy na życie. Związki monogamiczne, małżeńskie często bywają sposobem na zabezpieczenie przyszłości […]
Rozdzielczość Chleba – Rozlewnia Mleka. Sprawy życia nas nie dotyczą
Jako zadeklarowani cyberżule uprawiamy miłość głównie przez Internet, z wielką regularnością korzystając z transferu jako przekaźnika wydzielin. Wbrew temu, co mówią godziny urzędowania biura („nigdy”), Rozdzielczość Chleba jest aktywna przez większą część doby. Siedzimy każdy przed swoim komputerem i piszemy. METAMANIFEST CYBER%ULERSTWA uwznioślił tę praktykę.
W relacji trójkąta nierównobocznego… Z Łukaszem Kamińskim, reżyserem filmu „Poli”, rozmawiają Karolina Szczypek i Michał Kasprzak
Odnoszę wrażenie, że rzadziej pokazywane w filmie i literaturze są relacje trójkątne o strukturze: dwóch mężczyzn i kobieta, przeważają te przedstawienia, w których występuje odwrotna proporcja płciowa. Świadomie chciałem uniknąć takiej struktury, która w potocznym odbiorze mocno stereotypizuje […]
Robert mówi, kto jest normalniejszy karma. Rozmowa Mai Staśko z Robertem Rybickim
Dochodzimy do chaty i impuls: rozbieramy się, mamy teraz po 5 lat, na golasa biegamy, bawimy się, i to wszystko poza kryteriami seksualności; mniej więcej tak jak na plaży nudystów, gdzie przebywanie nago między innymi ludźmi wyzwala inną energię: nie ma granicy ubrania, która jest pierwszą naszą granicą, jeszcze przedpaństwową. Nagle ważne się staje, z czego to ubranie jest zrobione […]
Na skrzyżowaniu różnic. Z Katarzyną Szopą rozmawia Agnieszka Kozłowska
Ta wspólnota na pewno musiałaby włączać wszystko, co żyje i co nas otacza. Boję się jednakże takiej wizji wspólnoty ze względu na fakt, że bardzo często ta utopijna projekcja „wspólnoty ponad podziałami” kończy się na neutralizowaniu różnic, na spotkaniu, które wymaga nie tyle negocjacji, co negacji, tzn. przymusu milczenia, uciszenia, integracji, asymilacji. Sama idea siostrzeństwa, której poświęcony jest niniejszy numer „Wakatu”, jak wiadomo, spełzła na niczym, dlatego że nie sposób było wpisać siostrzanych postulatów w ramy praktyki.
Więcej egalitaryzmu, mniej indywidualizmu. Z Agnieszką Mrozik rozmawia Agnieszka Kozłowska
Często chcemy się wyróżniać, chcemy, żeby nasz głos i nasza marka były zauważone i docenione. Indywidualizm jest rewersem wspólnotowości rozumianej jako projekt tożsamościowy i tożsamościotwórczy, wkluczający i wykluczający zarazem, bo przecież nie da się zbudować wspólnoty totalnej – zawsze ktoś znajdzie się na zewnątrz. Brakuje mi działania kolektywnego – niekoniecznie wspólnotowego, ale kolektywnego właśnie, to znaczy takiego, w ramach którego możemy razem, anonimowo zrobić coś dla innych ludzi, dla sprawy.
Trzecia droga. Z Moniką Glosowitz rozmawia Agnieszka Kozłowska
Traktuję teksty jako narzędzia reprodukowania/denuncjowania społecznych technik ucieleśniania i upodmiotawiania podmiotów kobiecych. Foucault, a wraz z nim ze dwa już pokolenia badaczek, pokazali i pokazują, że norma nie jest jakimś wyabstrahowanym szablonem, do którego robimy odświętne przymiarki. Normy, w liczbie mnogiej i w mikroskali, nas ukształtowały i kształtują dalej – autorki opowiadają właśnie o tym codziennym procesie normatywizacji, czyli „zarządzaniu” pragnieniami podmiotów kobiecych („podobno wszystko jest przereklamowane…
Potencjał transformacyjny. Z Tatjaną Jamnik rozmawia Agnieszka Kozłowska
Potencjał transformacyjny według Kramberger oznacza zdolność autorki lub autora, by w swoich tekstach literackich oddać rzeczywistość taką, jaka jest, by dotknąć realnych problemów i jednocześnie zaoferować czytelnikowi wyjście – alternatywną drogę, za pomocą której jego życie stanie się znośniejszym. Według Kramberger „transformacja” (zmiana) jest przeciwnym biegunem „transfirmacji” – reprodukcji czy utrwalania tych samych, starych struktur, czyli jakiegoś tkwienia w miejscu, nawet jeśli nie jest nam dobrze.
Szprota wśród trolli. Z Katarzyną Paprotą rozmawia Sylwia Głuszak
Sieć to jednak nie wszystko; rewolucja nie będzie grupą na fejsbuku. Przebijanie się z feministycznym komunikatem to działanie na kilku frontach – publicystycznym, politycznym, obywatelskim. Są kongresy kobiet (świetne dla kobiet 45+, którym oferują aktywizację zawodową), warsztaty stolarki w centrach kształcenia, kursy samoobrony, telefony zaufania dla kobiet doznających przemocy czy szukających pomocy w kwestii praw reprodukcyjnych. Nie widzę tego jako jednoliniowego działania, lecz raczej jako sieci połączonych ze sobą bąbelków, które wspólnie napierają na ścianę patriarchatu.
Wioletta Grzegorzewska oraz Urszula Chowaniec rozmawiają o Hot Writing Spots, czyli przestrzeniach kobiecych
Ale skoro nie udało się z własnym pokojem, może alternatywą jest właśnie WSPÓLNY pokój? Może czas, aby raz jeszcze kobiety zaczęły ze sobą rozmawiać z pełną świadomością, że tworzą przestrzeń wspólnych interesów? Może to brzmi bardzo politycznie czy ideologicznie, choć o żadnej konkretnej ideologii tu nie ma mowy – chodzi po prostu o pewne zaangażowanie we wspólne plany, projekty, działania. Taką inicjatywą ma być przestrzeń Women Online Writing, gdzie chcemy pokazywać sylwetki pisarek…
We wspólnym pokoju antologii. Trójgłos z moderatorką w tle
Agnieszka Będkowska-Kopczyk: Portret kobiecy w odwróconej perspektywie rozumiem jako indywidualne portrety różnych kobiecych podmiotów lirycznych składające się na jeden heterogeniczny portret wynikający z całości, jako portrety kobiet widziane w wierszach przez pryzmat tłumaczek, które dokonały najpierw wyboru wierszy, a potem wyboru rozwiązań translatorskich, jako portret kobiecy, który może być inny niż portret stereotypowy, utrwalony w „dyskursie nadrzędnym” (określenie Alenki Jovanovski). Zofia Bałdyga: Kobiecość jest w tej perspektywie silniejsza…
Projekt feminizm. Z Aleksandrą Jach rozmawia Sylwia Głuszak
(Strefa Tymczasowo Autonomiczna /3.) W części teoretycznej Ewa Majewska przedstawiła wybór feministycznych metodologii dotyczących tego tematu. Następnie wspólnie z Aleką wręczyły nam „techniczne” opisy kobiecych biografii, z których miałyśmy zbudować nowe narracje. Mnie przypadły żyrardowskie szpularki. Wraz z Beatą Gulą i Natalią Malek musiałyśmy zaprezentować jakoś zbiorowy podmiot, co było chyba nieco trudniejsze od zadań pozostałych uczestników. Druga część warsztatów polegała na performowaniu ich do kamery. Nagrane z nich filmy zostaną włączone do projektu…
Trash po polsku? Z Joanną Bednarek, Clarą Zgołą i Piotrem Mareckim rozmawia Michał Kasprzak
Etymologicznie ‘trash’ to między innymi ‘śmieć’, ‘śmietnik’, ‘rynsztok’, ale również ‘kicz’ i ‘tandeta’. W użyciu czasownikowym oznacza ‘wyrzucić’, ‘zniszczyć’, ale także – ‘nie mieć szacunku dla kogoś’. Rekonstruując z różnych wzmianek manifest tzw. literatura basura, dotyczący właśnie trash literature, autorstwa Guillermo Fadanelliego oraz Yehyi Naiefa, można powiedzieć, że trash odnosi się do tego, co prostackie, ordynarne, obsceniczne, perwersyjne, często pornograficzne. Znamionuje niższe rejestry kultury oraz rozmaite lęki i obsesje społeczne…
W imię innej taksonomii bytów… O literaturze i poszerzaniu republiki z Przemysławem Czaplińskim rozmawia Redakcja
Warto przypomnieć, że konstruktorzy Zagłady wzorowali się na praktykach farm hodowlanych i metodach wypracowanych przez wielkie ubojnie. Auschwitz miał w sobie coś z fordyzmu przeniesionego z masowej hodowli i masowego uboju na taśmę przesuwającą ciała ludzi. Farmy i rzeźnie produkowały mięso, a Auschwitz produkował trupy. Więc jeśli tak mielibyśmy sobie wyobrazić środki prewencyjne wymyślane na wypadek katastrofy ekosystemu, to jest to żadne rozwiązanie. Tymczasem każde inne wymaga zakwestionowania samego porządku stanowienia porządków, wymaga zatem ingerencji w język…
Spacerowanie jest ludzką ekologią par excellence. Z Jonathanem Skinnerem rozmawia Julia Fiedorczuk
E.O. Wilson starał się opisać zjawisko „biofilii”, czyli po prostu miłości do poza-ludzkiej natury. Tak już po prostu jest, że niektórzy ludzie interesują się „przyrodą”, a inni – nie, albo interesują się tylko dlatego, iż czują, że to jest ważne. Niektórzy mają „biofilię”, inni nie. Niekoniecznie uważam, że któraś z tych opcji jest „lepsza”, szczególnie, że zarówno ciekawość, jak i jej brak, występują na całej rozciągłości ideologicznego spektrum. Zresztą, „biofilia” to niekoniecznie dobry termin, ale lepszy niż „antropocentryzm”, czy cokolwiek mogłoby być jego przeciwieństwem.
Ślady przyszłości. O nowych horyzontach świata w twórczości Ernsta Blocha z prof. Anną Czajką-Cunico rozmawiają Michał Czaja i Michał Kasprzak
Subjekt, czyli podmiot, nie jest jeszcze predykatem, nie jest jeszcze określony. Właściwie nic, co istnieje, nie jest naprawdę. Wszystko jest niegotowe, wszystko jest w stanie rozproszenia i stawania się. Rdzeń rzeczywistości stanowi chwila życia, która nigdy nie jest ujmowalna. Chwilę ujmujemy w formę, ale ta forma dotyczy już czegoś, co zaistniało, natomiast nie uchwytuje pulsu, chwili życia. Zawsze występuje rozziew między pędem życia a formą, w którą je ujmujemy.
W drodze do eutopii… Ze Szczepanem Kopytem, Magdaleną Nowicką, Rafałem Krausem oraz Konradem Górą przyszłość projektują Joanna Bednarek i Michał Kasprzak
W przypadku Ernsta Blocha tę starą, przedwojenną koncepcję odkryto i zaczęto stosować współcześnie. Jest to utopia rozumiana jako coś, co wyłania się z teraźniejszości. Bloch postrzega ją w kategoriach jednostkowego lub grupowego kształtowania pragnienia zmiany, pragnienia nowego, lepszego. A zatem utopia jest już obecna tu i teraz, teraźniejszość kryje w sobie takie kieszonki innego porządku społecznego, ziarna…
Praca nad życiem – z Mariolą Przyjemską o ekologii, anarchii, wolności i innych modnych tematach gaworzy Michał Kasprzak
Istnieje cały rytuał nawoływania w najdalsze krańce obozowiska, od jednego człowieka do drugiego albo grupowo. Potem ten głos jest podtrzymywany przez innych i tak rozprzestrzenia się po okolicy. Ma zdolność doskonałej samoorganizacji. Kiedy pierwszy raz usłyszałam spływające z gór okrzyki, brzmiało to, jakby dzikie stado ukryte w pobliskich lasach konsultowało jakieś zajście. O zmroku hordy „obywateli natury” zaczęły wyłaniać się…
Re-konstrukcja ekopolis w najnowszej polskiej literaturze. Z Marią Cyranowicz, Jakubem Momrą i Piotrem Śliwińskim rozmawiają Michał Czaja oraz Michał Kasprzak
Jakub Momro: Zapewne wszyscy tkwimy w tym paradoksie, ale chcemy zapomnieć, że przemoc czy te siły, które istnieją, mogą być twórcze i trzeba je zaakceptować, żeby możliwe było to, co Pan nazwał odróżnicowaniem, czyli znalezieniem miejsca artykulacji w przypadku krytyki dla tych podmiotów, które zostały podmiotowości pozbawione. Zostały pozbawione głosu w przestrzeni publicznej czy w przestrzeni estetycznej. Pojawiło się u Piotra określenie "sprawiedliwości". Myślę zatem, że powinniśmy zastanowić się nad taką sprawiedliwością…
Wolę losowość z Romanem Bromboszczem rozmawia Maria Cyranowicz
Zresztą zatwardziali fizycy twierdzą, że przypadku nie ma, wszystkim kierują prawa fizyczne i stworzenie przypadku jest zupełnie nieprawdopodobne. Oczywiście w świecie humanistyki czy potoczności mówimy o przypadku. Ale to mnie w ogóle nie interesuje. Wolę mówić o losowości. A więc losujemy z pewnego zbioru i potem to jakoś składamy. Jednak czynnik oceny jest tu szalenie ważny. Nie chodzi tylko o wytworzenie czegoś z algorytmu. Musi być ocena. Są warianty i wybieram ten wariant, który mnie akurat…
O niezwykłych kontekstach poezji Marii Konopnickiej – z Leną Magnone rozmawia Maria Cyranowicz
Całkowicie odrzucali jej pozytywistyczną twórczość. Wyzywali ją od socjalistek, anarchistek, ateistek, a nawet heretyczek. Jej utwory postrzegali jako bardzo krytyczne wobec kościoła, bardzo antyklerykalne, jak np. "Fragmenty dramatyczne". Uważali, że jej społecznie zaangażowane wiersze nawołują do wzniecenia rewolucji społecznej, której bardzo się obawiali. Dla nich kobieta poetka powinna uprawiać subtelną poezję wzruszeń, nie widzieli jej w innej roli…
Miłość jest permanentną rewolucją… – dyskusja zarejestrowana podczas festiwalu Manifestacje Poetyckie 2011
Jerzy Jarniewicz: Jeśli już iść tym tropem, to bym powiedział, że miłość jest permanentną rewolucją, to jest, jako żywo, trockizm! Permanentne wyzwanie rzucone władzy. Miłość jest rewolucyjna nie w tym znaczeniu, że obala stary porządek i próbuje zbudować nowy, nie. To nieustanne kwestionowanie hierarchii, zależności, przemocy, dominacji. Być może jest to założenie utopijne, być może nie do zrealizowania, ale miłość […] to szturm na Pałac Zimowy.
Czy współczesna poezja ma czytelnika?
Z redaktorami "Wakatu" – Marią Cyranowicz, Michałem Czają, Beatą Gulą i Michałem Kasprzakiem – podczas III Warszawskich Targów Książki rozmawia Piotr Marecki
Wyjść poza wiersz? albo: Kodeks Cywilny jako awangardowa powieść polska – dyskusja redakcyjna
Michał Czaja: Witamy wszystkich na trzecich Rozmowach z „Wakatem”! Chcieliśmy dzisiaj pomówić o pewnym problemie, który… być może okaże się, że dla Państwa w ogóle nie jest problemem, i tylko my próbujemy go skonstruować – a mianowicie: chcieliśmy porozmawiać o takim haśle wywoławczym jak tekstualizm i o wszystkich zjawiskach wokół niego, które wyrosły z pewnych […]
Wielki Brak Patrzy – czyli: Czego nam brakuje w rozmowach o literaturze? (Rozmowy z Wakatem)
Maria Cyranowicz: Witamy Państwa na pierwszej rozmowie z Wakatem z cyklu „Wielki Brak Patrzy”. Tytuł ten, wymyślony przez Michała Kasprzaka, wydał nam się najbardziej adekwatny do tego, o czym chcielibyśmy rozmawiać przede wszystkim dzisiaj, ale również na kolejnych spotkaniach. Nasze wstępne spotkanie będzie dotyczyło tego, czego nam brakuje w rozmowach o literaturze. Zamierzamy zastanowić się […]
To są po prostu warunki przyrodnicze… – z Marcinem Sendeckim rozmawiają: Beata Gula, Michał Kasprzak, Paweł Kozioł i Filip Makowiecki.
Kelnerka: (tradycyjnym gestem rozdając karty dań) Może coś do picia na początek? Marcin Sendecki: (porozumiewawczo rozglądając się po zgromadzonych) No, myślę, że i na początek, i na koniec… Bo jeść to chyba nie będziemy?… (po chwili) MS: To niech pani wodzirej lub pan wodzirej zaczyna. Paweł Kozioł: Dobrze, może na początek zapytamy o taką wspomnieniową […]