W dniach, w których kończymy pisać Call For Papers do tego numeru, odnotowano w Polsce najwyższą liczbę zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Szybko okazało się, że pandemii – w przeciwieństwie do armii – nie można odwołać życzeniowymi dekretami suwerennej władzy. W dodatku kryzys pandemiczny, jak się zdaje, wywołał reakcję łańcuchową, której końca trudno dziś upatrywać w dostępnych […]
Już jest! Antologia Wiersze dla opornych – wybór poezji antyfaszystowskiej publikowanej w „Wakacie” w latach 2018–2020, którą przygotowały Sylwia Głuszak, Beata Gula i Ola Wasilewska.
„Być może wydawało nam się, że wiemy coś o izolacji, choć dla wielu była to izolacja z wyboru raczej niż z jego braku. Tym razem wybrano za nas – w obecnej sytuacji i tak duża część z nas powinna postrzegać to w kategoriach przywileju. Nie wszyscy mają tyle szczęścia" – piszą redaktorzy.
Dyskusje
Redakcja Wakatu
Kobieca twarz kryzysu. Z Ingą Iwasiów, Agnieszką Małgowską, Joanną Mueller i Bianką Rolando rozmawia Sylwia Głuszak
Sylwia Głuszak: Wydaje się, że pewna część kobiet odczuwa ostatnie kilka lat jako wyjątkowo opresyjne. Redagując wraz z Beatą Gulą i Olą Wasilewską antologię „Wiersze dla opornych”, złożoną z wybranych wierszy publikowanych w czasopiśmie „Wakat”, zauważyłyśmy, że poetyckie rozważania związane z patriarchatem, przemocą wobec kobiet, kapitalizmem i kryzysem ekologicznym brzmią niezwykle wyraziście. Od kilku miesięcy […]
Szkice krytyczne
Dawid Kujawa
Czy poeci i poetki chcą odzyskać przyszłość? Na marginesie Wakacji od istnienia
Bez wątpienia coś pękło w do tej pory szczelnej, posthistorycznej wizji literatury, która dominowała w Polsce od lat 90. ubiegłego wieku, skoro młodzi autorzy i animatorzy życia literackiego decydują się coraz częściej zabierać głos w sprawie precyzyjnie określonych zjawisk społecznych. Rzecz w tym, że gdy polityczność realizuje się w ten sposób, tzn. jako pewien przymus pracowania na danych treściach, mamy do czynienia co najwyżej z trendem [...]
Wiersze
Aleksandra Byrska
Wiersze
In Greta they trust Gdy patrzę na was na tej zimnej plaży wątpię czy jesteście w stanie przetrwać. Boicie się wiatru, chłodu, braku zasięgu i piasku w butach. A mówią, że coś po nas idzie. Od powietrza, głodu, ognia i wojny. Od plastiku, dwutlenku węgla, kwasu i atomu. Od seriali, zakupów i smogu. Wasze vansy, adidasy, air maxy porzucone na piasku, pełzną, macki sznurówek już sięgają po wasze nagie kostki. Foliowe torby spod łóżek podnoszą łby. Od nagłych, a niespodziewanych fal świadomości, sinic na skórze.
Wiersze
Tomasz Wojtach
Wiersze
(fu)turystyka miejska Do śródmieścia przedostajemy się przez peron monopolowy. Od środy znosimy przestrzeń. Mamy płynne schody. Przepustowość ulic w normie, tylko słupki rtęci wskazują obraz nierzeczywisty, odwrócony i pomniejszony. Pogoda zerwała ścięgno i rozlewa wodę. Rozkład jazdy zasypano wapnem. Przystanek to wielki karmnik – gołębie wycierają dzioby o ciasto na grubym, siedzącym ręce wsunęły się […]
Szkice krytyczne
Piotr Sadzik
Odkopać przyszłość. Instruktaż Bernarda Stieglera
Filozofowie rozmaicie tylko interpretowali świat, zwykle nawet wtedy, gdy szło im o to, aby go zmienić. Taką perwersyjną mutację jedenastej tezy o Feuerbachu wymusza oczywiście przeciwnik, w obliczu którego została postawiona. Kapitalizm być może nigdy nie był wyłącznie systemem organizującym stosunki gospodarcze, równocześnie z tą funkcją wypełnia zawsze inne. Walcząc o naszą uwagę za sprawą […]
Szkice krytyczne
Joanna Bednarek
Apokalipsa i dwa realizmy
Obecny kryzys jest faktem. Wydaje się, że nie sposób myśleć inaczej. Globalne ocieplenie stawia przed nami wyzwanie o skali i złożoności, a także doniosłości niespotykanej nigdy wcześniej. Choć dysponujemy danymi, modelami i prognozami pozwalającymi zdać sobie sprawę z możliwych scenariuszy przyszłych zmian i sposobów łagodzenia ich skutków, nie oznacza to, że możemy zredukować to wyzwanie […]
wakatnotoria
Google Tłumacz (ku pamięci Allena Ginsberga, na podstawie „Murder Mystery” w wykonaniu Velvet Underground), animacja: Ola Wasilewska
Andrzej Dudek-Dürer, Ewa Sonnenberg
Obca. Część II
Szymon Wildstein
Grzyb.Maszynka
Mateusz Andała
Przesłanie
Mateusz Andała czyta wiersz "Przesłanie" w ramach projektu "Literatura jak fotosynteza", Jazdów 2016.
Ostap Sływynski
Wiersze [Tryptyk ukraiński]
Mały oczywiście pyta… Pyta,/ kiedy wrócimy do domu./ A ja jakoś mówię, podobno nasz/ dom zabrano do nieba. Nie wiem,/ co mnie wtedy naszło
Marcin Podlaski
Wiersze
numer 1. nie mieszczę się w czasie. poszerzanie: wykres wszystkiego. 2. piszę wiersz i jaram się tym szlugiem po. bo czym mam się? 3. moi znajomi z Facebooka zajdą wysoko; mnie Lewiatan połknąwszy, wypluje dzwoniącego zębami o szkło. 4. jak mam do was dotrzeć komunikacją zastępczą? 5. jestem numerem jeden na paragonie w Macu; moje zamówienie czeka na odbiór.
Dawid Kujawa
Wiersze
na te wątpliwości to ty chyba/ dostajesz jakieś unijne dotacje,/ że ci się chce. no mówię ci, w życiu nie widziałem,/ żeby coś tak wątłego stało tak stabilnie/ i jeszcze ostentacyjne się tym chełpiło./ dumna jak wydachowany samochód,/ albo jakiś typek od słabej metafizyki./ sobotni wieczór jako stos niepozmywanych naczyń z piątku?/ stos niepozmywanych naczyń jako stos niepozmywanych naczyń?/ „może jestem czymś więcej ale nie mam okazji”.
Maciej Kulis
Wiersze
Z podmiotu przez przedmiot do mapy odlotu./ Z pełnym miotem przedstawień śpiewu gromadnego./ W zgodny rytm języka. Niechętni. Do powrotu/ w kulkę o średnicy tła. Gdzie niebo// to tektura, a kurs jednym cięciem rozerwano/ w pół. Dziękują ojczyźnie za ojców od klęski./ Patronów i świętych. Wiewiórki, które cicho/ palą się na drzewach. Płytki krwi na ręczniku.// Myją wzajemnie twarze, by sól weszła w oczy,/ i wzeszli ociemniali, gdy wejdzie królowa./ Gdy cień minie, strup zleje się w rzeźbę o/ wielu odcieniach i znajomym końcu: układ// braw od nieznanego im jeszcze urojenia./ Ćmy, która będzie…
Małgorzata Lebda
Wiersze
skąd pochodzicie z jakiej próżni? chciałaby zapytać chłopców/ którzy wlewają do fosy (to w jej wodach każdej wiosny rodziły/ się śliskie płazy) ciemną krew świni skąd pochodzisz z jakiej//próżni? chciałaby zapytać ojca który w skupieniu ściąga popielatą skórę/ z królika a przecież jeszcze chwilę temu karmiła zwierzę pędami lucerny// w burzową noc śni jej się próżnia zamieszkana przez siostrę tę o której/ w tym domu cisza magdalena jest panią próżni ma bursztynowe oczy/ chłodne błyszczące łuski to do niej przychodzą cienie zwierząt tak// magdalena jest królową próżni to królestwo jest i nie jest z tego świata…
Daniel Madej
Wiersze
Mówisz bez wyraźnego adresata/ oblizując usta jak znaczek – to znak/ że wilgoć wsiąkła, a dzień przybrał/ łagodniejszą formę i powietrze już nie gryzie/ jak wełniany sweter. Załóżmy/ że nam się uda, że gdzieś/ w dalekiej przyszłości poczujemy bliskość/ i przestaniemy rozbierać świat/ na części pierwsze. Będzie nam lżej/ bez podnoszenia głosów i oczu/ więc pójdźmy wydeptaną ścieżką/ dźwiękową: sąsiedzi niech gadają/ przez sen (przemilczymy i to).
Nina Jaszewska
Dziewczyńskość to siła
W tym tekście pragnę skupić się na nurcie, który choć nieopatrzony w mediach szyldem „dziewczyńskość”, reprezentuje dziewczyńskie wartości i niesie w sobie potencjał rewolucyjny. Wspomniałam o ideologii. Jej jądrem, wokół którego buduje się szereg postaw i działań, jest empatia kobiet wobec wszelkich grup dyskryminowanych. Przekształcenie wielowiekowych doświadczeń wykluczenia w sprawczość, a także wytworzenie mechanizmów wyzwolenia spod wszelkich społecznych opresji to właśnie podstawa ideologii dziewczyńskości.
Joanna Bednarek
Bebechy. Kobiecość, konfesyjność i zła literatura
Kobieca aktywność autobiograficzna czy też konfesyjna jest już jako taka skandaliczna. Choć kilkaset lat feministycznej walki, której najnowszą odsłoną jest ruch #MeToo, doprowadziło do znacznego postępu, jeśli chodzi o słyszalność kobiecych głosów, kobiety wciąż muszą bardzo uważać na to, co, kiedy i jak mówią. Choć wolno im zabierać głos w sprawach politycznych, w tym we własnej feministycznej sprawie...
Stefan Paweł Załęski
Poetki a składki ZUS
Manifest: Składki ZUS stanowią obecnie najbardziej niesprawiedliwe i nieefektywne podatki w Polsce. Choć jest to dość powszechne zjawisko również w innych krajach. Dzieje się tak z dwu podstawowych powodów. Po pierwsze, są to podatki od pracy, od dochodów z pracy. Po drugie, mają one degresywny charakter, co znaczy, że bogatsi płacą proporcjonalnie mniej swoich zarobków […]
Szczepan Orłowski
Pod [fragmenty]
uważa się że jeśli proktolodzy poradzą sobie ze zmutowanym rakiem odbytu bez wycinania go natura ostatecznie skapituluje i cofnie wody jakie ma do swoich lejów które jej niegdyś wspaniałomyślnie wykopaliśmy bombami atomowymi; przesąd; czy to przesąd przecież one rzekomo zniknęły raz na zawsze; podobno zostały poczynione ostateczne ustalenia między cywilizacją a naturą polegające na tym że natura będzie od tej pory podlegała nie rynkowi a prawu więc nie będzie musiała zarabiać i biedować wtedy się od nas odpieprzy bo zagrozi jej wyrok…
Robert Zdrenka
Oderwanie
Irek pozornie był normalnym facetem znajdującym się teraz na kolejnym etapie życia. Przeszedł mozolną drogę edukacji, harował w jednej firmie, potem w drugiej, by osiąść wreszcie w fabryce długopisów i ołówków Omegasquo, gdzie, na podstawie umowy-zlecenia, kończącej wielomiesięczny, melancholijny okres bezrobocia, został zatrudniony jako składacz długopisów jednorazowych.
Ola Wasilewska
Kino klasy be prim
I wtedy wymyśliłam sobie miasto: Lesbona, światową stolicę bezdzietnych związków. Spiskową warownię, którą obchodzimy, Dajano, w plastikowych klapkach, sizalowe torby na plażę, perłowe masy, iworyjskie wojny. Może nawet gra na bimbirale, bim! i jesteśmy w Chinach, zapomniałam powiedzieć, że te papierowe smoki, że one pluły i spłonęły płasko na ekranie, że to tylko Pegasus, przejście do drugiego levelu. A może lewe lewe, abdykujemy cię, Watykanie, ty i ja to ostatnia monarchia elekcyjna, wybieramy sobie następców, po nas właśnie potop…
Dawid Kornaga
[Utopia] Przerwany sen Kashi
Czy to nie paradoks, że oni, opowiadający się w naturalny sposób za segregacją biologiczno-kulturową, dołączają w ramach opozycji do obrońców demokracji parlamentarnej oraz unijnej konstytucji gwarantującej każdemu człowiekowi wolność, równość i jako takie braterstwo? Stanowią zbieraninę zgorzkniałych, ideologicznych najemników. Sekciarscy, zajadli, patrzący z wyższością na innych. Jednocześnie wystraszeni, poza prawem, skazani na siebie, uwikłani z konieczności w multimiłosne relacje […]
