Redakcja Wakatu
Święto pracy?
Jakie znaczenie ma praca podmiotów ludzkich i nieludzkich w świecie postępującej automatyzacji? Jak budować międzyklasową solidarność pracowniczą w sytuacji, w której neoliberalna polityka wygrywa różne klasy i grupy zawodowe przeciwko sobie? Czy literatura i sztuka, mówiąc za Brzozowskim, powinny pełnić funkcję akuszerek w procesie przekształcania społeczeństwa „w samoistny organizm swobodnie rządzącej sobą pracy”?
Stowarzyszenie Sistrum. Przestrzeń Kultury Lesbijskiej*
Potrzeba silna jak oddychanie? Kilka refleksji o pracy aktywistycznej kobiet nieheteronormatywnych
Tekst powstał z inicjatywy wagiń Stowarzyszenia Sistrum. Przestrzeń Kultury Lesbijskiej* – Mai Korzeniewskiej, Agnieszki Małgowskiej, Moniki Rak, Magdaleny Wielgołaskiej.
Joanna Bednarek
Sukces, szczęście i tyrania konkurencji
Wyjdź ze swojej strefy komfortu. Zacznij wstawać o czwartej rano. W ogóle śpij mniej (Crary 2015). Po prostu staraj się bardziej. Staraj się bardziej, a w końcu ci się uda. Przecież wygrywają najlepsi. Prawda? Ekonomista Robert H. Frank przedstawia dobrze uargumentowaną tezę głoszącą coś przeciwnego: owszem, ciężka praca i talent przyczyniają się w pewnym stopniu do sukcesu, ale nie wystarczają do jego odniesienia.
Anna Maria Wierzchucka
Wiersze
robotnica domowa „myję podłogę w kuchni na czterech łapach w pozycji psa” ścierka do pożogi tani tragarz bezpłatne dzieci wołanie karpia w łeb i po krzyku jeszcze tylko obowiązek gwałcicielski żeby w spokoju uprać pościel/ robotnica państwowa na akord pochody przychody kary umowne śmierdząca komunikacja miejska odliczanie czasu wucetów na akord klepanie po dupie przecież nic się nie stało to nasz najlepszy pracownik kubka po sobie nie umyje bo się brzydzi [...]
Anna Dwojnych
Wiersze
Prekariat z dziełem nie jesteś na etacie, kiedy jesteś w pracy (deadlajn jak Babadook zapewnia pobudkę) właściwie nigdy nie pracowałaś, dane same wchodziły pod skórę (cudowny krem którego nigdy nie wklepujesz). nie siadasz za kółkiem, gdy zajadasz się bratkiem, podobno tak trzeba żyć, twój tryb pracy – tajemniczy ogród, przedmiot pożądania. chcą spróbować? smutne jedzenie […]
Anna Zachorowska-Mazurkiewicz
Praca kobiet w teorii ekonomii feministycznej
Tematem niniejszego tekstu jest praca wykonywana w gospodarstwach domowych przez kobiety. W związku z tym pracę rozumie się tu szeroko, nie tylko jako zatrudnienie, czyli pracę wykonywaną odpłatnie, ale jako każde zajęcie, którego wykonanie wymaga czasu, i które w związku z tym posiada koszt alternatywny.
Nina Jaszewska
Zapis ciszy. O Alei Włókniarek Marty Madejskiej
Rozpoczynając pracę nad tą książką, chciałam opowiadać o minionych pokoleniach robotnic wyłącznie ich głosem. Nie udało się. Po pierwsze, milczenie stało się już nieodłączną częścią ich historii, a ogromna jej część jest żmudna i nigdzie niezapisana. Składa się z heroicznej, skierowanej ku przeżyciu wytrwałości. Z bilionów utkanych metrów tkanin, wyżętych ścierek, obranych ziemniaków, niedospanych nocy. […]
Emma Andijewska
Wiersze
Tłumaczyła: Aneta Kamińska Chłopiec-gazeciarz Puśćcie chłopca-gazeciarza, żeby się ogrzał, on ma podeszwy w rozmiarze czterdzieści pięć oraz pustą klatkę w płucach i na języku. Ptaszek wyfrunął, zamieniwszy się w drukowane litery i chłopiec na niego poluje, zapominając o jedzeniu i odpoczynku. Ludzie, bezdomni, budowniczy miejskich kloak i linoskoczkowie z powołaniem, nie dajcie zginąć chłopcu tylko […]
Tomasz Pierzchała
Przekłady wierszy o pracy: Bannikow, Bragina, Korczagin, Gieorgijewska, Korkunow, Lwowski, Łukjanowa, Sien-Sieńkow, Zimakow
Tłumaczył: Tomasz Pierzchała Wadim Bannikow *** grając w grę skosi łąkę człowiek przyszłości nakręca poziom tymczasem kombajn gdzieś z boku pięknie kosi łąkę i zbierają świetne plony natchnieni ładowacze układają wiersze palet przeglądając kanał informacyjny i jeśli on więc w końcu próbuje znaleźć coś lepszego, to ma do tego pełne prawo wszystko to kopia kopii […]
Dawid Kujawa
Cztery tezy o semiopracy
Jakiś czas temu zwracałem uwagę na fakt, że poststrukturalistyczny sposób analizy rzeczywistości nauczył nas stawiać w punkcie wyjścia tezę: „istnieje tylko jeden rodzaj produkcji: wytwarzanie realnego”; przypominałem o tym, trochę rozgoryczony, bo od jakiegoś czasu towarzyszy mi coraz silniejsze przekonanie, że polska lewicowa inteligencja [...] w punkcie wyjścia nieświadomie przyjmuje zwykle tezę odwrotną: „istnieje tylko jeden rodzaj produkcji: wytwarzanie symbolicznego”.
Marcin Podlaski
Wiersze
numer 1. nie mieszczę się w czasie. poszerzanie: wykres wszystkiego. 2. piszę wiersz i jaram się tym szlugiem po. bo czym mam się? 3. moi znajomi z Facebooka zajdą wysoko; mnie Lewiatan połknąwszy, wypluje dzwoniącego zębami o szkło. 4. jak mam do was dotrzeć komunikacją zastępczą? 5. jestem numerem jeden na paragonie w Macu; moje zamówienie czeka na odbiór.
Joanna Kessler
Wiersze
znowu fragmentują mi centralne sektory gospodarki wewnętrznej infekują pamięć absolutną dzieląc hermeneutycznie na ziemie dziewicze i płynne procesy myślenia zdusili w samym zalążku wyścigu (z czasem) na dno systemu nie da się przywrócić do porządku dziennych limitów transakcji finalizowanych przez kapitał lub jego brak zaciskany za pasem odchudzają znowu żelazne rezerwy najemników z zębami na wodzy z rękoma do pracy na skinienie niewidzialnej ręki która cię nakarmi nadwyżką z wysokich półek na które nie zalogujesz się [...]
Dawid Kornaga
Kapsuła
Siedzę w kapsule. Muszę w niej siedzieć, żeby odliczyło mi przepracowany czas. Choć faktycznie nic nie robię, ponieważ nie mogę. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o zapobieganiu zbędności ekonomicznej jednostek biologicznych rodzaju ludzkiego, zarejestrowany i działający podmiot gospodarczy musi tak rozdzielić pracę wśród swoich pracowników, by każdy z nich mógł osiągnąć per pięć dni roboczych pułap dwudziestu przepracowanych godzin. Pozostałe dwadzieścia, po spełnieniu przeróżnych klauzuli uznaniowych, są dotowane z budżetu wyrównawczego [...]
Enormi Stationis (Bartosz Radomski)
Wiersze
RELAKS PRZEŁOŻONEJ Wódkę za wódką przegryzasz landrynką. Sądzisz, że nie czuję? MOBBING Aż tak cię łechce moje nazwisko? Poszukaj sobie lepszego bodźca! KADROWA Przeglądasz listę. Liczysz każdą minutę spóźnienia. Każdego dnia w mojej rubryce stawiasz kropkę. Zadziwiasz mnie. … _ _ _ ... Nie znam alfabetu Morse'a.
Piotr Szumlewicz
Związkowa alternatywa
Związkowa Alternatywa chce otworzyć nowe pola walki i upodmiotowienia pracowników, wejść w te segmenty rynku pracy, w których dotychczas organizacje związkowe nie działały [...] Innym wyróżnikiem Związkowej Alternatywy na tle zdecydowanej większości istniejących związków zawodowych będzie nasz postępowy charakter.
Magda Malinowska
Czy wyzwolą nas roboty?
Robotyzacja jest szansą na uwolnienie nas spod pracy kapitału – jednak nie dzięki rozwojowi technologii, ale dzięki ponownej koncentracji proletariatu i rozwojowi różnorodnych form pracowniczego oporu. Ta globalna kolektywność może przerodzić się w walkę o prawdziwą solidarność pracowniczą i zburzyć podwaliny kapitalistycznych stosunków produkcji.
Redakcja Wakatu
30–31.08.2019: Festiwal Parzybroda – patronat medialny „Wakatu”
IX edycja festiwalu PARZYBRODA pod wezwaniem Jana Parzybrody i Edwarda Stachury. Impreza łącząca przeróżności, wykorzystująca kujawskie krajobrazy oraz szatańskie zdolności. Koncerty, odczyty literackie, projekcje filmowe, spacery i warsztaty odbędą się w trzech bliskich sobie miejscowościach...
Grzegorz Wróblewski
Wiersze
ZAPRASZAMY Połazikować między stojakami do piłowania drewna, obuwiem na koturnie, wśród haczyków zamykanych sprężyną i wokół zębatych nacięć, przy dźwięku metali, szkła i monet, słuchając odgłosów wydawanych przez ciała żywe i martwe, w działach fabryk, domach handlowych, zajezdniach tramwajowych i autobusowych, spotykając sprawiających przykre wrażenie projektodawców, widząc związanych z kontrolą służbistów, którzy prowadzą rewizje rachunków, […]
Paweł Kusiak
Wiersze
otwórz nowe pole tekstowe. baza strzelców została zaktualizowana. zakon zimuje u źródeł walut. prawo dworcowe. centralny dwór w hali pofabrycznej – zdejmij baner. poemat woła na pustyni nie? tak apel rozległy. a co drzesz mordę jako kamera? trailerem jestem. dzieci są ze skandowania. nośnik pontifex oddaje głos do studia a ja zabieram ci piwo gdy śpisz i jest puste miejsce przy stole ale ile kątów ma stół? zalegam z opłatą dla kolei państwowych. upłynnić ruch teraz w ruch: tyle o miłości
Michał R. Wiśniewski
GRA W PRACĘ. Co będziemy robić, gdy już skończy się praca? Grać w gry
Jest wiele gier, które kanalizują marzenia o sprawiedliwej przemocy. To dobry wentyl. Jedni się ścigają w Need for Speed i nie muszą już szaleć na ulicach, inni, zamiast robić rewolucję, grają w grę o robieniu rewolucji. Istnieje cała gałąź gier – do grania w przeglądarce, w czasie pracy – w której dokonuje się zemsty na szefie.
Stronnictwo Popularów
Wulkanie
2046 r. – udało się wprowadzić parytety płciowe w obrębie każdego szczebla hierarchii władzy we wszystkich sferach życia społecznego: gospodarce, nauce, sztuce, wojsku, służbach specjalnych etc. 2073 r. – każdy chętny obywatel mógł zdecydować się na całkowicie odwracalny zabieg betryzacji. Doprowadza to do rozkwitu sztuki, nauki i filozofii. Na początku najmniej betryzacji rejestrowano wśród artystów, ponieważ, jak wiadomo, to atencyjne spierdoliny.
Michał Kmiecik
Wszystkie horrory mówią mi, żebym się nie przepracowywał
W jednym z odcinków Teatru Telewizji z końca lat dziewięćdziesiątych, to znaczy z czasów, kiedy robiono jeszcze Teatr Telewizji regularnie, Józef Wissarionowicz Stalin ustami grającego go Janusza Gajosa, nad którymi czernił się sztuczny sumiasty wąs, mówił o sobie, że jest zapalonym miłośnikiem teatru. Podobna relacja łączy mnie z filmowymi horrorami, choć nie wiem, czy deklaracja […]
Ida Dzik
Wiersze
zawsze prekariuszki prekariusze błogo dostępni jak wytrysk waszych zwiędłych różdżek ale my leniwie – przecież jesteśmy jesteśmy leniwe co nie – leniwie będziemy patrzeć na waszą panikę bo tylko ten kto decyduje o wartości ma coś do stracenia na zorze przy linii horyzontu bo znienawidziliśmy was tak że koniec wyda nam się piękny będziemy straszyć wasze dzieci przyszłością i przeszłością palić papierosy na zbyt krótkich przerwach pieprzyć się w waszych pustych salonach w psich budach [...]
Tomasz Dalasiński
Póki nie żyjemy (fragment)
Chwilę później myjąc ręce w kiblu na BP, jakby było można oczyścić się tą wodą spokojną i cichą, na nowo wybrać imię, wzburzyć krew w tętnicach, z podbrzusza matki wypaść w najczystsze szaleństwo, w boskim szale opiewać okaleczony świat, który, jeśli się skończy, nie skończy się krzykiem rewolucji, a tylko szeptem pokonanych, nie hukiem dział zwycięzców, lecz skowytem ofiar, nie łopotem sztandarów, lecz szumem sukienek młodych dziewczyn gwałconych przez pijane armie.
Emilia Konwerska
Porzucać i zdradzać
Magdalena Okraska nie tylko pisze kronikę upadku. Wspomina też czasy prosperity, czasy, gdy miasta żyły, gdy ludzie mieli pracę – to lata dziewięćdziesiąte, wraz z upadkiem systemu komunistycznego, wyznaczyły koniec ich spokojnego, bezpiecznego życia. O tym końcu mówi też książka Katarzyny Dudy Kiedyś tu było życie teraz jest tylko bieda. O ofiarach polskiej transformacji. Pamiętacie lampki choinkowe, które wszyscy wieszaliśmy w dzieciństwie?
Łukasz Pawłowski
Reportaż, kryzys, praca
Na półce z reportażami pośród rozlicznych książek o podróżach teksty o polskiej pracy można odnaleźć z wielkim trudem. Jest w tym coś symbolicznego. Z tą nieobecnością wiąże się drugie magiczne zniknięcie. Odmieniany do niedawna w dyskursie publicznym przez wszystkie przypadki, przez co zdewaluowany kryzys jest praktycznie nieobecny w reporterskim świecie przedstawionym. Próżno by zatem szukać […]
Nina Jaszewska
Wiersze
miałam 8 lat w Warszawie miał kapelusz z dużym rondem, przezwisko godne króla broń, mieszkanie na drugim piętrze, okulary z metalową oprawką był cichy na jego widok sąsiadki błagały Boga o litość szczególnie ta, która nazywała mnie księżniczką zielona trawa oplatała mi stopy, kiedy brał w grubokościstą dłoń słój napełniony wrzącą wodą ale nigdy nie […]
Michał Mytnik
Wiersze
Jsem Z., jsem ano (…) miast miast sądzono konwalie w balkonie hacjendą zakwita pleśń po ostatnim praniu mam Venice na łokciach a cały czas narzekam tylko na głowę Kveten pisywał że lepiej mieć manto niż manko on to żje i przetrawi szklarze nie mogą zatrzymać pieca kiedy sceneria jest tak pięknie śmierdząca, kwaśnieje wczoraj naciąłem […]
Krzysztof Sztafa
Jak zniszczyć kapitalizm
Jest niedziela, dochodzi północ: śmierdzisz. Na myśl o nadchodzącym poniedziałku chciałbyś wysłać do siebie SMS-a o treści „pomagam”. * Co tam? Oprócz gałązek, sznureczków, wiązań. Zdejmij kurtkę, powieś ją w magazynku. Pamiętasz, jak dzieliliśmy mieszkanie? Oprócz pieniążka, szybki. I jeszcze: czy promocje łączą się ze sobą? Jeśli ich wypadkowa wartość przekracza czterdzieści lub więcej procent […]
Anna Łoniewska
Anna Łoniewska: Bo kiedyś można było pożartować. Teraz już nie można
Żyjemy w trudnych czasach. Węgiel się kończy, młodzież cierpi na depresję, a w Korei Północnej łamane są prawa człowieka. Nie, nie o to chodzi. Głód i przestępczość w Afryce, fale uchodźców, Państwo Islamskie? Nie, nie dlatego. Otóż mamy poważny problem, bo w Polsce się nie da pożartować. Co za bzdura, przecież mamy stand-upy, kabarety, komedie. Opowiadamy sobie żarty w zaciszach domowych. Komu żartować nie wolno? Ano są tacy. Niektórzy lubią żarty niepoprawne, rubaszne, wręcz transgresyjne i oczywiście – do tego – wyrafinowane.
Jakub Szafrański
PEŁNA KULTURA – PUSTE KONTA. Fotoreportaż
18 maja 2019 w Warszawie przy okazji Nocy Muzeów odbyła się demonstracja pracownic i pracowników kultury organizowana przez Komisje Zakładowe OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy warszawskich instytucjach kultury. Jak argumentują swój protest organizatorzy i organizatorki: „Ludzie pracujący w sektorze kultury stanowią jedną z najgorzej zarabiających grup zawodowych w Polsce. Winę za to ponoszą politycy wszystkich partii, […]
Stefan Paweł Załęski
Poetki a składki ZUS
Manifest: Składki ZUS stanowią obecnie najbardziej niesprawiedliwe i nieefektywne podatki w Polsce. Choć jest to dość powszechne zjawisko również w innych krajach. Dzieje się tak z dwu podstawowych powodów. Po pierwsze, są to podatki od pracy, od dochodów z pracy. Po drugie, mają one degresywny charakter, co znaczy, że bogatsi płacą proporcjonalnie mniej swoich zarobków […]
Natalka Suszczyńska
Faktury
Od miesiąca biorę wszystko na fakturę. Bo może da się odliczyć. Jeszcze o to nie pytałam, zobaczymy. Ale wierzę, że się da. Zaczęło się od książek. Najpierw wzięłam fakturę na książki. Okazało się, że to całkiem proste – dane podałam przez internet, faktura czekała na mnie w sklepie. Wydała mi się oficjalna i piękna, znacznie […]
Janusz Radwański
Wiersze
Alpaki Hodują alpaki. Świat wokół alpak. Alpaki nie śmierdzą, pachną alpaką. Są towarzyskie, miłe i gotowe na to, żebyś się z nimi spotkał, legł z nimi na wznak. Hodują alpaki, więc wszystko dla alpak. Bez dzieci do lat siedmiu, wkurwiają alpaki. Mówią że nawet miewają tu takich, co jadą na dzień z końca Polski, by […]