Wiersze, jakie przygotowałam do wspólnopokojowego numeru „Wakatu”, pochodzą z bardzo szczególnego wyboru, o którym po raz pierwszy opowiedział mi Marek Kaźmierski. Mały, kolorowy zin Segregatory pełne kobiet (Binders Full of Women, 2012), ze śmiałą ilustracją nagiej kobiety z gwizdkiem w środku i pełen równie zaskakujących tekstów, powstał dzięki pomysłowi i pracy redaktorek: Sarah Crewe oraz Sophie Mayer. Obie były również częścią zespołu przygotowującego inny wybór wierszy – Katechizm: Wiersze dla Pussy Riot (Catechism: Poems for Pussy Riot).

Do stworzenia zina dziewczyny zainspirowała wpadka językowa gubernatora Mitta Romneya. Romney, kandydujący na stanowisko prezydenta USA w 2012 roku i zapytany o nierówności w miejscu pracy oraz uczciwe płace dla kobiet, odpowiedział – odnosząc się do swojej pracy jako gubernatora Massachusetts: „Dano mi szansę zbudować gabinet, ale wyglądało na to, że wszyscy kandydaci na stanowiska są mężczyznami, więc zwróciłem się do różnych kobiecych grup z prośbą o pomoc i dostałem segregatory pełne kobiet”.

Stwierdzenie to stało się internetowym memem i odbiło się szerokim echem w mediach społecznościowych. Przypadkowo obnażyło rzeczywistość: Romney potrzebował pomocy, żeby znaleźć kobiety na stanowiska, gdyż nie było ich w najwyższej kadrze zarządzającej. Tchórzliwie wybrnął z tego, mówiąc o segregatorach pełnych kobiet i unikając bezpośredniej odpowiedzi na postawione mu pytanie.

Zin Segregatory pełne kobiet, zaistniały dzięki wspólnej pracy kobiet, jest poetyckim pamfletem – segregatorem pełnym wierszy penetrujących temat nierówności płciowych, kulturowego wyobcowania, ale też kobiecej wspólnoty. Jest buntem przeciwko gwałtowi, który codziennie dokonuje się na kobietach. Dlatego cały dochód z jego sprzedaży został przeznaczony dla Rape Crisis UK oraz Michael Causer Foundation. Więcej informacji na temat projektu znajdziecie na stronie: www.bindersfullofwomenspoems.wordpress.com.

Poniżej kilka przełożonych na język polski wierszy z segregatorów wraz z krótkimi biogramami autorek.

Sarah Crewe

performance

carmela, on ci kupił gruszkę. pasuje do twoich bioder. harmonizuje z twoim łonem w okrągłym nawiasie. resztki wystrzału na ścianie i na emalii wanny. twoje milczenie jest perfekcyjne. za twoim przyzwoleniem ta żonina anonimowość w tekście.

carmela, jesteśmy, ale tylko wyrobniczkami porodów w ich patriarchalnym imperium. ci napędzani pociskami chłopcy chronili cię przed kolejkami w sklepach i formalnymi drukami na świadczenia rodzinne. dobrobyt skazał cię na heteronormatywny Dzień Świszcza. gdzie twoje książki, gdzie twój głos?

carmela, świat jest sceną. mordercza piękność chłonie ciosy przeznaczone dla jego zimnej martwej matki. jesteśmy klamkami w drzwiach na tyłach domu. jesteśmy tymi pizdami na sofach. wyszywamy zdeformowane ozdoby w kształcie cipek na wszystkich pięknych sukienkach, mopy do pochłaniania męskiej żółci, niezdolne by przypadkiem wzlecieć samodzielnie.

carmela, w środku jesteśmy beczką prochu. tańczymy do melodii emmy goldman. jesteśmy dziwkami, których krew rozpryskują na ścianach spluwy penis zawiść interesy. twój mąż zna te zasady i jest mu w nich do twarzy. ignorancja to romantyczne szczęście.

carmela, on ci kupił gruszkę.

Amy Evans

Scena

ONA zakłada swój sonet beret
by znaleźć burda barda

wiąże wstążeczki by nosić je
po męsku. Jakby stawała się na rzęsach –

by utkwić oko w oko z nim, wyrosłym z głupia frantem
zapuszkowanym w Odświętne Nigdy

z gard (ła) eroby szaleństwo –
owinięta w bawełnę

zrobiła się na cacy

Sarah Hesketh

Cudzołożnik uczy swoją żonę pływać

– Zaufaj mi, mówi.

            I ona tego chce.
Pragnie trzepotać w jego ramionach jak ryba

chce odcałowania tych imion, które zatrzymują się
małymi banieczkami w kącikach jej ust.

Jej stopy znikają.
Woda, jak nożyk, odcina światło.

I trudno nie wyobrażać sobie jego rąk w jej włosach –
            wyszarpujących całą magię

Mara Katz

Wyścig przeciw lekarstwu

Kiedy byłam dzieckiem, nauczyłam się
nie pozwalać nikomu, kogo nie kochałam, by dotykał moich piersi.
Wiedziałam, że są moje, zanim jeszcze wyrosły,
i moim zadaniem było je chronić.

Ale piersi w mojej rodzinie
są trudne do chronienia.
Z ich powodu matka mojego ojca spotkała się z kobietą,
którą jej syn miał poślubić
tylko raz.
Wtedy nie było lekarstwa.
Moja matka poświęciła piersi
i cierpiała przez rok,
żeby żyć dla mnie i dla mojej siostry.

Powiedz mi,
czy powinnam umrzeć jak moja babka
czy też zostać wyleczona jak moja matka,
a wszystko z powodu piersi.

Z całą tą swoją kasą i tak nie zrozumiesz, ile one są naprawdę warte.

Agnes Marton

Szczur

To nie ja wciąż kiwam głową.
To mój przyjaciel, Julek, kukiełkowy szczur.
Lub Julka, czasem on/ona.
Inni nie mają dostępu do ich szu-szu.
Powtarzam: „Tak, kocham to”.
Szczur, dopieralny w 30 stopniach.
„Nie, kochanie, na pewno, nie mam nic przeciwko”.
Potrafi szybko poruszać uszami i ogonem.

(szurrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr)

Niepowstrzymywalny, silny
warkot.
Julek śpiewa kołysankę,
drętwo, lecz czujnie.
Cały. Koniec.
„Cień, powtórzenie, self.
Self, powtórzenie, cień”.
„Usłysz kolor i dotknij dźwięków w błękicie”.
Julka śpiewa:
„Hoduj gruby welon.
Odetnie dostęp do twoich ran”.

Świetnie.

Claire Trévien

Wycinanka 101

Mam segregatory pełne skórek
Mam segregatory pełne chipsów
Mam segregatory pełne kroczy
Mam segregatory pełne węglowodanów
Mam segregatory pełne budyniu
Mam segregatory pełne klas
Mam segregatory pełne Cousteau
Mam segregatory pełne Kolumba
Mam segregatory pełne kompasów
Mam segregatory pełne ciach, kanarków, kurczaczków i ślicznotek (ale nie dziwek, latawic, chłopaczyc, matron, nimf, staruch, jędz, babek, dziewczyn z rozkładówek, królowych, sekutnic, panienek, wiedźm)
Mam segregatory pełne gąsienic
Mam segregatory pełne koralowców
Mam segregatory pełne nudystów
Mam segregatory pełne królów
Mam segregatory pełne kretynów
Mam segregatory pełne hymnów
Mam segregatory pełne wieszaków
Mam segregatory pełne sztućców
Mam segregatory pełne czaszek

Amy Evans – wydała tomiki poetyckie: Collecting Shells (Oystercatcher, 2011) i The Sea Quells (Shearsman, 2013). Opublikowała również wiersze w wyborze Viersome 1 (Veer, 2012) wraz z utworami takich autorów, jak Nat Raha, Frances Kruk i Becky Cremin. Jej teksty poetyckie i kolaże pojawiały się w magazynach „Jacket”, „Women’s Studies Quarterly”, „M58”, „ZONE”, a także w różnych antologiach, w tym Sea Pie (Shearsman, 2012) i Dear World & Everyone In It (Bloodaxe, 2013). Nagranie jej dwóch utworów jest dostępne za darmo na iTunes jako część e-booka Voice/ Presence/ Absence (University of Technology Sydney ePress, 2014). Jej wiersze przetłumaczono dla radia na język rosyjski w związku z programem English PEN’s Writers at Risk. Przygotowuje pracę doktorską dotyczącą problematyki płci i poetyckich oddziaływań. Opublikowała również artykuły naukowe o poetach Robercie Duncanie i Ericu Mottramie. Pracuje na stanowisku Assistant Lecturer in Creative Writing na University of Kent w Canterbury, a także jako śpiewaczka i dyrektorka chóru w Londynie.

Sarah Crewe – pochodzi z Liverpoolu. Zajmuje się psychogeografią feministyczną klasy pracującej. Opublikowała sea witch (Leafe Press, 2013) oraz flick invicta (Oystercatcher, 2013). Współredaguje „Stinky Bear Press” oraz jest redaktorką działu poezji w czasopiśmie internetowym aglimpseof.net.

Sarah Hesketh – poetka, freelancerka i menedżerka projektów. Absolwentka kreatywnego pisania na University of East Anglia. Teksty publikowała w licznych magazynach i antologiach, w tym w The White Review, Soundings, Catechism: Poems for Pussy Riot i Rewiring History. W 2007 roku we współpracy z kompozytorem Alastairem Caplinem wystąpiła na Leeds Lieder Festival. Jej pierwsza ksiażka to Napoleon’s Travelling Bookshelf (Penned in the Margins, 2009). Najnowszy tom poetki – The Hard Word Box (Penned in the Margins, 2014) – został zainspirowany jej poetycką rezydencją w Age Concern, gdzie pracowała z ludźmi z demencją. Strona internetowa: www.sarahhesketh.co.uk.

Marta Katz – słuchaczka studiów lingwistycznych na Simon Fraser University w Vancouver w Kanadzie. Córka kobiety, która pokonała raka piersi.

Rowena Knight – urodzona w Nowej Zelandii w 1988 roku, obecnie mieszka w północnym Londynie. Wiersze publikowała w czasopismach: „Rising”, „Astronaut”, „Morning Star” i „Magma”. Dwukrotnie nominowana do nagrody w Mslexia Women’s Poetry Competition. Wolny czas spędza, czytając, oglądając seriale science fiction i angażując się w działania na rzecz równouprawnienia.

Agnes Marton – z pochodzenia Węgierka; poetka, edytorka, lingwistka, artystka wizualna; redaktorka działu recenzji w literackim magazynie „The Ofi Press”. Jej najnowsze publikacje to: Sculpture/poésie (Francja); Penning Perfumes (UK); antologia Estuary: A Confluence of Art & Poetry (redaktorka i współautorka, USA; książka nagrodzona w 2013 roku Saboteur Award for Best Mixed Anthology); Catechism: Poems for Pussy Riot (UK); Binders Full of Women (UK); Shorelines (UK); For Rhino in a Shrinking World (Afryka Południowa); Lines Underwater (UK); Drifting Down the Lane (redaktorka i współautorka, USA; książka nominowana do Saboteur Award for Best Anthology 2014); Exquisite Duet (USA); Double Bill (UK); Shakespeare/Brönte/Austen Anthology (UK). Obecnie w Luksemburgu odbywa się wystawa poświęcona jej tekstom: „Guardian of the Edge – Visual artists respond to the poetry of Agnes Marton”.

Claire Trévien – poetka angielsko-bretońska, autorka Low-Tide Lottery (Salt, 2011) oraz The Shipwrecked House (Penned in the Margins, 2013). Redaktorka Sabotage Reviews oraz współredaktorka (wraz z Gareth Prior) antologii Other Countries: Contemporary Poets Rewiring History. Strona autorska: http://clairetrevien.co.uk.