Rewriting

Rewriting to przepisanie. Gdy na sprawdzianie przepisujesz od kolegi i zobaczy to nauczyciel, dostajesz pałę. Gdy na sprawdzianie przepisujesz od kolegi i nie zobaczysz jednego przecinka, dostajesz pałę. Gdy na sprawdzianie przepisujesz od kolegi i przepiszesz niemal słowo w słowo jego wypracowanie, dostajesz pałę.

Kolega to – rzecz oczywista – mężczyzna, kolega zna dobry wynik, bo się nauczył, kolega jest kujonem i ma same piątki, kolega nie daje ściągać, dlatego zza jego ręki mało co widzisz i przepisujesz błędnie. Rewriting to to wszystko, co ganione w szkole – kopiowanie, naśladowanie, przepisywanie, ściąganie, remiksowanie, kolażowanie, błędy ortograficzne, interpunkcyjne, błędy życiowe, praca wspólna. Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego nauczycielom tak zależało, żebyś nie robiła błędów? Żebyś nie ściągał? Uczciwość to słaba wymówka, zwłaszcza dla neoliberalnego panindywidualizmu i hegemonii DIY. Otóż nie – rewriting to po prostu potężna władza.

I Ty ją masz, i my ją mamy wszyscy głęboko w zsocjalizowanych głowach. Z rewritingu powstałaś i w rewriting się obrócisz, rodzice zrobili cię rewritingiem, kopiuj-wklej wyszło z wadą i tak wyskoczyłeś Ty.

A potem było tylko gorzej: w szkole dostawałaś pałę i przychodziłeś na poprawę, i poprawiałaś. A ponieważ w szkole dostawałeś pałę i przychodziłaś na poprawę, i poprawiałeś, teraz wiesz dokładnie, jak odsłaniać wmawiane podczas szkolnej socjalizacji fundamenty, które w (u)życiu jakoś się zatarły. Taka sytuacja: gdybyś w szkole wyrecytował „Litwo, ojczyzno twoja”, dostałabyś pałę. A tu nagle – mówisz coś o nieesencjalności koncepcji narodu. Gdybyś w szkole napisała, że główny bohater Ludzi bezdomnych to Mohammed Judym, dostałbyś pałę. A tu nagle – podejmujesz kwestię uchodźców i terroryzmu, przed którym uciekają. Gdybyś w szkole podmienił Pana Wołodyjowskiego na Panią Wołodyjowską albo Chłopów na Chłopki, dostałabyś pałę. A tu nagle – opowiadasz coś o szlachecko (klasowo) podbijanym patriarchacie. Gdybyś w szkole na pytanie nauczycielki „z której klasy jesteś?” odpowiedziała „z prekariatu”, dostałbyś naganę. A tu nagle – zdradzasz mechanizmy (ekonomicznego) różnicowania w na wskroś egalitarnej jednak z założenia instytucji.

I tak powstała ponowoczesność – z prze-pisania (przepisz na przykład: Re-writing modernity Lyotarda).

Rewriting – podstawienie liczby mnogiej pod pojedynczą, kolektywu pod samowystarczalną jednostkę, rodzaju żeńskiego pod męski, przesunięcie słowa czy litery, zrobienie błędu ortograficznego lub interpunkcyjnego, zmiana imion, płci, pochodzenia, języka, koloru skóry bohaterów poematów, opowiadań i powieści, przepisanie tekstu na inny język itd. – pozwala odsłonić opresyjne mechanizmy wtłaczanych nam powszechnie wzorców i lektur, i rozciągnąć ich symboliczne pole na etycznie pomyślaną współczesność. Gdy jesteśmy nieoryginalni (ściągamy), nieindywidualni (karmimy się innymi) i ganieni przez panującą normę (dostajemy pały), jesteśmy zbiorowo zaangażowani w jej zmianę, a więc wypracowujemy wspólnotę na fundamentach, które wszyscy wciągaliśmy noskami jak proszek. Nie gapimy się na rozpoznawalne twarze, nie napalamy się na genialne jednostki – widzimy szkolny kolektyw, wspólnotę, wypracowujemy w niej reguły i hierarchie na bazie tych, które już w niej panują i są dla nas wspólne. Na tym, co arbitralnie wspólne, konstruujemy to, co na nowo – włączająco, odpowiedzialnie – wspólne. #Razem.
Dwójkowicze i kujony, zdolni, ale leniwi, i niezdolni, ale pracowici! Otwieramy laboratorium creative rewriting! Robimy eksperyment!

 

To na trzy-czte-ry… ściągamy!

Tekst dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska (CC BY 3.0 PL).

Maja Staśko

krytyczka literacka, doktorantka interdyscyplinarnych studiów w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Współpracuje z „Ha!artem”, „Wakatem” i „EleWatorem”. Mieszka w Poznaniu.

Zobacz inne teksty autora:

Wakat – kolektyw pracownic i pracowników słowa. Robimy pismo społeczno-literackie w tekstach i w życiu – na rzecz rewolucji ekofeministycznej i zmiany stosunków produkcji. Jesteśmy żywym numerem wykręconym obecnej władzy. Pozostajemy z Wami w sieci!

Wydawca: Staromiejski Dom Kultury | Rynek Starego Miasta 2 | 00-272 Warszawa | ISSN: 1896-6950 | Kontakt z redakcją: wakat@sdk.pl |