(wystawa w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

z okazji VIII Festiwali Manifestacje Poetyckie 2012 w ramach projektu Wspólny Pokój)

strona tekstowa – Justyna Radczyńska
strona graficzna – Agata Cygańska

Jeżeli dawać wiarę wierszom, to Wisławę Szymborską na ruchliwej ulicy nawiedzała myśl, że twarze ludzkie nie są unikalne i oblicza zwykłych przechodniów mogły się już w historii zdarzyć. Idąc tym tropem, jeśli Natura powtarza swoje dawniejsze pomysły, to: „Może cię mija Archimedes w dżinsach,/ caryca Katarzyna w ciuchu z wyprzedaży,/ któryś faraon z teczką”.

Tego fenomenu można również doświadczyć, oglądając większe kolekcje dzieł sztuki. Gdy uważnie zwiedzamy, np. wśród rzeźb pochodzących z wykopalisk archeologicznych lub w zbiorach portretów z zamierzchłych wieków prawie zawsze napotkamy oblicze znanej nam osoby.

Przytrafić się też może takie zderzenie treści, w którym nie samo imię, ale jakaś fraza, cytat lub inny obszerniejszy tekst przychodzi nam błyskawicznie na myśl na widok określonego dzieła. I wówczas obraz przemawia do nas, bywa, że wielokrotnie, a my mówimy do niego tekstem cudzym lub własnym. I nie jesteśmy wtedy w położeniu tego niefortunnego dziada, który pomimo starań, nie doczekał się od obrazu żadnej odpowiedzi.

Z czasem tym sposobem zobaczyć możemy całe sceny. I tak tekst zadomawia się tam, gdzie go dotąd nie było, opowiada o obrazie, a obraz go komentuje i jeśli jeszcze napotka kiedyś czytelnika, to zrobi z niego szybko widza.

Co było do zapowiedzenia.

Źródła:
Allegory of Music, in a manuscript of Echecs amoureux, ca 1496-1498
Source Bibliothèque nationale de France, Français 143, fol. 65v; Robinet Testard
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Allegory_of_Music_%28Echecs_amoureux%29.jpg
 
Illustration „Myosotis” (forget me not) – „Fleurs Animées”, Grandville, 1846.
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grandvillle_Fleurs_Vergissmeinnicht.jpg
 
Tiger having eaten professor,Frederick Stuart Church, 1905 http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Church,_Frederick_Stuart_-_Church_Tiger_having_eaten_professor_-_1905_-_large.jpg
 
Un théatre forais ; l’Illustration Européenne – 1881 – Lobrichon MT (1831 – 1914)
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Un_th%C3%A9atre_forais.jpg
 
„Studies in Expression: When Women Are Jurors”, cartoon by Charles Dana Gibson, 1902. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:GibsonWomenJury.jpg